Grup ve Periyot Kavramları

Maddenin temel birimi atomlar. Tek bir cins atomdan oluşmuş, kimyasal tekniklerle ayrıştırılamayan ya da farklı maddelere dönüştürülemeyen saf maddelereyse "element" adı veriliyor. Dünya üzerinde bilinen elementlerin belirli bir şekilde yerleştirildiği sistem, periyodik tablo olarak adlandırılıyor.

Elementlerin, soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru artan atom numaralarına göre diziliminden oluşan bu tabloda, yatay sıralara "periyot", dikey sütunlaraysa "grup" adı veriliyor.

Elementlerin sıralanması üzerine en önemli ilk adımları birbirlerinden bağımsız olarak, 1869 yılında Rusya'da Dimitri Mendeleyef* ve 1870 yılında Almanya'da Lother Meyer atmışlardır. L. Meyer elementleri atom hacimlerine (fiziksel özelliklerine) göre sıralamış, Mendeleyef ise elementlerin kimyasal özelliklerini dikkate

alan bir sıralama yapmıştır. Mendeleyef elementlerin değerliklerinin ve diğer özelliklerinin değişmesine karşılık, belirli sayıda elementten sonra bazı kimyasal özelliklerinin tekrarlandığını (yani bu özelliklerin sürekli periyodik olduğunu) kavramıştır. Bunun üzerine Mendeleyef o zaman bilinen 63 elementli atom ağırlıklarına göre yatay ve dikey kolonlara yerleştirmiş ve yatay kolonlar "periyod", dikey kolonlar ise "grup" olarak adlandırmıştır. Mendeleyefin bu çalışmasında o zaman henüz bilinmeyen asal gazlar ile hidrojen ve birçok başka 50'ye yakın element yer alamamıştır. Atom ağırlığı bir olan hidrojenin özellikleri de o zaman bilinen elementlerinkine benzemediği için Mendeleyef hidrojeni ayrı bırakarak ondan sonra gelen elementleri Li, Be, B, C, N, O ve F'u bir satır (periyod) üzerinde atom ağırlıklarının artışına göre sıralamıştır.Günümüzde hala elementlerin Mendeleyef'in yaptığı şekilde atom ağırlıklarına göre düzenlenmesi sürdürülseydi, bazı elementler yanlış yerde olacaktı.Örneğin, potasyum (K), (atom ağırlığı 39.098 akb ve atom numarası 19), argon elementinden (atom ağırlığı 39.948 akb ve atom numarası 18) önce gelecekti. Bu yüzyılın başlarında Henry g. J. Moseley* (1887-1915) o zamana kadar bilinen tüm elementlerin atom numaralarını tespit ederek, elementlerin periyodik cetvelde artan atom numaralarına göre sıralanmasını sağlamıştır. Şimdi kullanılmakta olan periyodik cetvel 18 düşey kolon üzerine düzenlenmiştir. Bu sistemde periyodik cetvel 7 periyod ve iki kısımdan meydana gelen 16 gruba ayrılmıştır.

https://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/periyodik

Anadolu Üniversitesi